Podstawową sprawą o której wiele osób zapomina jest ściągnięcie i zainstalowanie najnowszych sterowników ze strony producenta :wink: Takie uaktualnienie sterowników często likwiduje problemy z działaniem gier oraz przyspiesza je. Oprócz sterowników, które znajdziemy na stronie producenta, w sieci znajdziemy również zmodyfikowane wersje sterowników, które często spisują się lepiej niż te dostarczone przez producenta. Polecam Wam choćby takie dystrubucje jak: Omega oraz Techpowerup.
Warto eksperymentować ze sterownikami gdyż nie ma reguły i każdy sterownik będzie sie zachowywał inaczej na różnych systemach.
Najprostszą i namniej ryzykowną metodą jest użycie specjalnie napisanego w tym celu programu. Przyjmijmy, że dla kart ze stajni Nvidia(Riva, Geforce...) będziemy używali programu RivaTuner, a w przypadku kart ze stajni Ati (Rage, Radeon...) bedziemy uzywali Ati Tray Tools bądź Ati Tool.
By zaoszczędzić Wam szukania umiescilem linki do omawianych programów w tym FAQ. Wystarczy więc, że dokonacie wyboru co do programu, którego chcecie używać, a następnie ściągniecie go na dysk.
[center:96a8cca90f]
Po sciągnięciu instalujemy program, wchodzimy w opcje hardware/overclocking:
http://nordia.cracow.ws/boundrose/ati1.jpg
jeśli używamy programu RivaTuner po uruchomieniu programu wyskakuje nam coś takiego :
http://nordia.cracow.ws/boundrose/riva.jpg
klikamy na "customize", które znajduje się pod okienkiem z naszą kartą (w tym wypadku radeon 9600 series :wink: )
Po kliknięciu pojawia nam się szereg ikonek. My wybieramy pierwszą z lewej o nazwie "low-level system settings" i przechodzimy do znajomo już wyglądającego panelu gdzie możemy rozpocząć podkręcanie.
lub w przypadku np. Ati Tool zaraz po uruchomieniu programu od razu "lądujemy tam gdzie chcemy" :wink:
Pojawiają nam się dwa paski odpowiadające za taktowanie rdzenia naszej karty oraz pamięci:
http://nordia.cracow.ws/boundrose/ati2.jpg
Podkręcamy naszą kartę graficzną za pomocą małych kroczków, najlepiej przesuwając pasek odpowiadający za wysokość taktowania o 5 - 10 mhz:
http://nordia.cracow.ws/boundrose/ati3.jpg
Następnie zapisujemy ustawienia.
:arrow: Tutaj ważna uwaga dla posiadaczy kart z serii Radeon 9000/9200/9550/9600. Może się zdażyć, że wasza karta będzie zabezpieczona przed podkręcaniem i każda próba zapisania nowych ustawień skończy się niepowodzeniem, tj. karta powróci do ustawień z biosu po wyjściu z programu. Aby temu zaradzić należy zainstalować wspomniane wcześniej sterowniki Techpowerup bądź Omega.
By pozbyć sie tego zabezpieczenia możemy też zaznaczyć odpowiednią opcję w programie Ati Tool, ktorą znajdziemy w settings/miscellaneous
http://nordia.cracow.ws/boundrose/dump1.jpg
Istnieje też sposób by "pozbyć się" tego zabezpieczenia na zawsze. W tym celu należy zmienić bios karcie, o czym napisze w dalszej części.
Po zapisaniu ustawień najlepiej sprawdzić ich stabilność za pomocą benchmarka.
Najlepiej użyć którejś z dostępnych wersji programu 3Dmark.
Pomocny może być także bardzo prosty benchmark, który znajduje się w większości omawianych programów:
http://nordia.cracow.ws/boundrose/ati4.jpg
Uaktywniamy go poprzez kliknięcie na "Scan for artifacts" czy też "show 3D rendering"
Po uruchomieniu usadawiamy się wygodnie w fotelu i obserwujemy co dzieje się na monitorze. Jeśli pojawiają się dziwne zniekształcenia w wyświetlanym obrazie w postaci białych lub różnokolorowych plam (tzw. artefakty):
http://img337.imageshack.us/img337/3...efakty29mi.jpg
przykładowe filmiki przedstawiające artefakty(dzięki uprzejmości chase1):
filmik 1 , filmik 2
bądź nawet w Windowsie:
http://nordia.cracow.ws/boundrose/artefakty.jpg
to znaczy to, że podkręciliśmy naszą kartę zbyt wysoko i należy taktowania karty obniżyć conajmniej do poziomu poprzednich, stabilnych taktowań.
[/center:96a8cca90f]
Jezeli podkręcaliśmy jednocześnie rdzeń i pamięć to możemy spróbować podnieść taktowania jednego bądź drugiego, gdyż być moze granice wytrzymalosci naszej pamięci na karcie to tylko 20Mhz ponad specyfikacje producenta, a rdzeń na przykład może pójść jeszcze 100Mhz :wink: .
Może się zdażyć, że komputer w ogóle się zawiesi, bądź zresetuje. Wtedy również z dużym prawdopodobieństwem można stwierdzić, iż przesadziliśmy z taktowaniem naszej karty.
:arrow: Tutaj cenna uwaga dla posiadaczy kart graficznych ze stajni Nvidia. Tak jak w przypadku Ati - karty wyświetlają wspomniane wcześniej artefakty bądź się resetują; tak w przypadku Geforce'ów zwiększanie taktowań karty zamiast wzrostu wydajności może przynosić odwrotne efekty w psotaci jej spowolnienienia (przy braku artefaktów). Z tego powodu należy uważnie obserwować nie tylko jakość wyświetlanego przez kartę obrazu, ale także porownywać jej wydajność testując każde ustawienie 3Dmarkiem.
Szukanie optymalnych ustawień możemy także zlecić używanej aplikacji. W przypadku Ati Tray Tools jest to "Find Max Gpu" oraz "Find Max Mem" gdzie aplikacja sama stopniowo zwiększa taktowania karty aż do maksymalnego poziomu. Mimo iż to bardzo przydatna opcja nie należy zdać sie tylko na aplikację gdyż są one napisane przez ludzi i tak jak ludzie mogą popełniać błędy.
Po znalezieniu optymalnej konfiguracji dla naszej karty zapisujemy wyniki w profilu i używamy opcji "load selected profile at start-up" i delektujemy się większą płynnością w grach :wink:
[center:96a8cca90f]Kilka słów na koniec:[/center:96a8cca90f]
Podkrecając swoją kartę weź pod uwagę, że jej prawidłowa praca to nie tylko dobrze współpracujący ze sobą tandem: pamięć i rdzeń, ale także inne elementy na karcie graficznej, które mogą nadmiernie nagrzewać się przy przetaktowaniu.
Warto zadbać o dobre chłodzenie samego GPU (procesora graficznego), a także założyć radiatory na pamieci RAM oraz inne nagrzewające się elementy. Nie zaszkodzi także zadbać o przepływ powietrza wewnątrz obudowy, czy o cichy wentylator 80 badz 120 mm dmuchający na karte. Czasami nawet sciągnięcie firmowego chłodzenia oraz przesmarowanie rdzenia Twojej karty markową pastą ( Arctic Ceramique, Arctic Silver 5...) da bardzo wymierne efekty (oczywiście po ponownym założeniu chłodzenia po tej czynności :wink: )
Powyższe "modyfikacje" nie tylko zwiększą potencjał OC karty, ale także zabezpieczą ją przed zepsuciem się z powodu przegrzania.
[center:96a8cca90f]Podkręcanie za pomocą programów RivaTuner czy Ati Tool już mi nie wystarcza. Co mogę jeszcze zrobić by zwiększyć wydajność mojej karty ?[/center:96a8cca90f]
Istnieja oczywiście jeszcze inne metody za pomocą których możesz zwiększyc potencjał swojej karty. Jednak mogą być one relatywnie trudniejsze niż obsługa omawianych wcześniej aplikacji lub wymagać ingerencji fizycznej w Twoją kartę (co wiąże się najczęsciej z utratą gwarancji).
By zwiększyć wydajność karty graficznej możesz:
:arrow: wgrać zmodyfikowany bios. Potrzebny Bios znajdziesz za pomocą google :wink: , bądź na naszym forum (w dziale Biosy ). Zawsze masz też możliwośc zmodyfikowania oryginalnego Biosu ze swojej karty graficznej za pomocą programu RaBit.
Dobrą praktyką jest aby zanim wgramy nowy bios, zrobić sobie kopię starego. Najlepiej użyc programu Flashrom bądź NVFlash które znajdziemy Tutaj
Inny sposób na pozyskanie biosu naszej karty jest użycie w tym celu programu Ati Tool.
Uruchamiamy program, wchodzimy w opcje settings/miscellaneous oraz klikamy na 'dump bios'. Pojawia sie okno dialogowe w którym wybieramy nazwę pliku oraz miejsce w którym chcemy nasz bios zapisać.
:!: Uwaga, w przypadku niektórych kart graficznych modyfikacja Biosu możliwa jest tylko poprzez fizycznie przelutowanie modułu. Na szczęście taka sytuacja występuje w przypadku starszych kart np. GeForce MX.
Procedura modyfikacji jak i archiwizacji biosu w przypadku karty graficznej jest następująca:
potrzebujemy: dyskietki startowej DOS, programu flashrom oraz biosu którego użyjemy do flashowania.
1. Uruchamiamy system dos z dyskietki.
2. Uruchamiamy program flashrom w ten sposob: flashrom -s 0 kopia.bin
spowoduje to utworzenie upragnionej kopii obecnego biosu w pliku o nazwie kopia.bin (którą możemy sobie łatwo wyedytować np. za pomocą juz wspomnianego programu RaBit.)
3. Uruchamiamy ponownie flashrom z poleceniem: flashrom -p -f 0 nowybios.bin
Zamiast "nowybios.bin" wpisujemy nazwę wgrywanego biosu. Zwracam uwagę na to, iż składnia polecenia zmusza kartę do przyjęcia podanego przez nas biosu nawet jeśli w ogóle nie pasuję on do karty! Tak więc zalecam rozwagę w dobiorze biosu. Podałem komendę w tej postaci, gdyż umożliwia bezproblemowe ominięcie "blokady" w przypadku niektórych kart Radeon 9550 co może okazać się przydatne.
[center:96a8cca90f]Modyfikować w biosie możemy nie tylko taktowania karty, ale także czasy dostępu pamięci:
http://nordia.cracow.ws/boundrose/ati5.jpg
Jednak w tym przypadku należy zachować szczególną ostrożność!
Najlepiej sprawdzić jak zachowuje się pamięć karty na danych ustawieniach testując je za pomocą odpowiedniego programu. W ten sposób łatwiej będzie wrócić do prawidłowych ustawień, niż w przypadku zflashowania naszej karty przy użyciu biosu z nieodpowiednimi timingami pamięci.
[/center:96a8cca90f]
:!: W przypadku kart ze stajni nvidia możemy za pomocą biosu ustawić z jakim napięciem ma pracować rdzeń karty. Jest to bardzo przydatna możliwość, która zazwyczaj zwiększa nam potencjał OC karty, jednak należy uważać aby nie doprowadzić takim działaniem do przegrzewania się karty.
:arrow: Dolutować w określone elementy oporniki / potencjometry które zwiększa napięcie na rdzeniu czy na pamięciach w Twojej karcie graficznej.
Schematy znajdziesz w dziale Modyfikacje / Vmody.
Zanim weźmiesz do ręki lutownice miej świadomość, iż zwiększenie napięcia spowoduje też większą emisję ciepła, której standardowo dołanczane przez producenta chłodzenie może nie podołać. Mimo, że osoba z talentem do lutownicy może tak wykonać modyfikacje, iż będą one odwracalne(co jest ważne w przypadku oddania karty na gwarancję) to i tak prawdopodobieństwo uszkodzenia karty jest wyższe niż w przypadku "normalnego użytkowania"
Jeśli czytasz ten tekst znaczy to że przebrnąłeś już przez cały artykuł i posiadasz pewną teoretyczna wiedzę na temat podkręcania swojej karty graficznej. Możesz śmiało się za to zabrać :wink:
A jeśli Twoja karta jest wyjątkowo oporna i sprawia Ci nieznośne problemy sprawdź TUTAJ czy przypadkiem ktoś na forum nie napotkał podobnego problemu.
Gdy i to nie pomoże opisz swój problem. Postaramy się udzielić Ci pomocy.